Toespraak van Max van den Berg
op Vluchtelingen welkom, racisme niet!, 6 februari 2016
Max van den Berg
6 februari 2016
Hier langs de muur van de Portugese synagoge stond een rij Duitse vrachtwagens opgesteld. Dat was op zondag 23 februari 1941. Honderd meter verder werden op het Waterlooplein joden met knuppels en geweerkolven bijeengedreven. Toen het er ruim 400 waren werden ze de vrachtwagens ingejaagd en weggevoerd. Allen werden in het concentratiekamp Mauthausen vermoord.
Maandag 24 februari kwamen de communisten bijeen op de Noordermarkt om het parool “staakt! staakt! staakt!” door te geven. 75 jaar geleden brak de februaristaking uit. De stad was solidair met haar vervolgde joodse medeburgers en kwam in verzet tegen racistisch geweld.
De herdenking van deze staking is actueler dan ooit. Opnieuw is de stad solidair met hen, die vluchten voor oorlog en geweld. Opnieuw komt de stad in verzet, nu tegen racistisch haatzaaiers van Pegida. In Amsterdam geen plaats voor deze lieden.
Hoe is deze oorlogs- en vluchtelingenellende ontstaan? Dan moeten we even terug in de geschiedenis. Op 4 februari 2003 om 16.30 verschijnt Colin Powell, een Amerikaanse minister bij de UNO, en toont foto’s waarmee onomstotelijk bewezen zou zijn dat Irak over massavernietingswapens beschikt. Er moest snel worden ingegrepen. Een oorlog gebaseerd op een grove leugen brandde los. Die werd later aangevuld met een Syrische burgeroorlog en zette het hele Nabije Oosten in vuur en vlam.
Mannen, vrouwen en kinderen vluchtten voor deze oorlog die nu al 13 jaar duurt. Een strijd met frontgevechten, guerrilla’s, aanslagen, terreuracties, uithongeringen, met fosforgranaten en gifgasbommen. Een strijd die uitliep op een burgeroorlog.
Niets traumatischer dan een burgeroorlog. Dorps- en buurtgemeenschappen worden verscheurd en familieverbanden splijten. Miljoenen verlaten het slagveld hopend op een veilig plekje in Europa. Zij vluchtten over zee, waarbij meer dan 3000 mannen, vrouwen en kinderen verdronken. Zij vluchtten over de modderige paden van de Balkan in hitte en ijzige kou. Ze trokken langs de poolcirkel in de hoop Zweden en Noorwegen te bereiken. Onderweg zijn er nu 10.000 kinderen zonder ouders verdwaald geraakt en zwerven in groepen door ons werelddeel. Een prooi voor zakkenrollersbendes en prostitutie.
Ondertussen hebben veertigduizend vluchtelingen in ons land een onderkomen gekregen. Zij werden zwaar getraumatiseerd in grote centra ondergebracht. Dat is op zich al een hele prestatie. Dat dit niet allemaal van een leien dakje gaat is begrijpelijk.
Burgers vragen zich af of die vluchtelingen niet de sociale draagkracht van de samenleving te boven gaat. Ook Brussel zet vraagtekens bij het financiële draagvlak van de Europese samenleving. Maar dat is een gotspe, huichelachtig. Datzelfde Brussel weigert de belastingontduiking van grote concerns aan te pakken, waardoor die samenleving een bedrag van 80 miljard euro‘s misloopt.
Burgers hebben vragen over werkloosheid, nu er vluchtelingen bij komen. Maar op het zelfde moment verklaart het CBS dat de economie aantrekt en er begin volgend jaar een tekort aan werkers in de dienstverlening en bouw kan ontstaan. Misschien vragen we ons dan af of er niet te weinig zijn opgenomen.
En toen kwam Keulen en het seksueel geweld en de ‘testosteronbommen’. Maar dan denk ik aan het meisje Marianne Vaatstra, de Puttense moordzaak, aan de Utrechtse serieverkrachter, aan het massale kindermisbruik binnen de katholieke kerk en dan denk ik voor één keer: eigen volk eerst.
Het is smerig om met haatzaaierij ongeruste burgers op sleeptouw te nemen. Niets is gevaarlijker dan oprecht ongeruste burgers uit te maken voor racisten. Dat zouden de haatzaaiers van Pegida wel willen. Daar lopen we niet in.
En nu moet de opvang van vluchtelingen tot een succes worden gemaakt. Vluchtelingen moeten van grote centra naar kleinere intiemere onderkomens en beter verspreid worden over de steden en het land. Nu moeten meer krachten worden ingezet waardoor een asielprocedure kan worden ingekort van zeven maanden tot hooguit zeven weken. Nu moet een warme humanistische ondersteuning in de sfeer van voedsel, onderwijs en vrijetijdsbesteding tot stand worden gebracht. In dit verband willen we hulde brengen aan de duizenden hulpverleners, waaronder vele Nederlandse mannen en vrouwen met een Turkse en Marokkaanse achtergrond.
Sommige regeringen en politici willen de binnenstroom van vluchtelingen tegenhouden. Zij willen alle grenzen sluiten. Van Europa een fort maken met als motto: een dikke ikke en de rest kan stikken. Anderen willen de vluchtelingen geld en juwelen afpakken (alleen de trouwring mogen ze houden!). Humaan toch? Weer anderen hebben onwettige plannen ontwikkeld. Terug naar het dictatoriale Turkije, een land dat zelf Koerden vanuit de lucht bombardeert. En een stroom van Koerdische vluchtelingen creëert.
Nee, er komt geen einde aan de vluchtelingenstroom zolang de oorlog voortduurt. 58.000 hebben in januari de winterse kou van getrotseerd en trokken alsnog Europa binnen.
Maar er is perspectief. Met vallen en opstaan zijn de eerste vredesonderhandelingen begonnen en bestaat de kans om met gezamenlijke krachten de oorlog te laten beëindigen.
Maar juist als die onderhandelingen beginnen dreigt de Tweede kamer het bombarderen in Syrie goed te keuren. (“Precisiebombardementen” – belachelijk!) De Engelse stichting Body Count en de BBC hebben samen berekend dat alleen de Amerikaanse bombardementen, nog los van de Russische en de Syrische, aan 1051 burgers het leven hebben gekost. “Bijkomende schade” wordt dat genoemd en een zakje dollars staat klaar, verpakt in een doekje voor het bloeden. Maar het kweekt wel nieuwe haat en terroristen.
Er zijn in het kalifaat geen militaire doelen meer, stellen deskundigen. Hollandse bommen mogen van de woestijn een gatenkaas maken. That is all. Daarom doen we beroep op de kamer: Géén bombardementen in Syrië! Stop met de wapenexport naar oorlogsgebieden! Geen drone met bommenzaaierij maar een dreun tegen haatzaaierij!
Beste mensen. Laten we ons bewust zijn van de ernstige politieke en morele crisis waarin Europa verkeert. De tegenstellingen nemen toe, de democratische vrijheden worden onder druk gezet. Iedereen heeft belang bij het beëindigen van de voortslepende oorlog met zijn vernielingen en vluchtelingen stromen. Vecht mee voor het herstel van de vrede. Sluit U aan bij het onlangs opgerichte Amsterdamse Vredes Initiatief.
Bestrijd de racisten van Pegida.
Leve de solidariteit met de oorlogsvluchtelingen.
Leve de hulpverleners!
Leve de strijd voor de vrede!